فن فوروارد نوعی فن سانتریفیوژ است که روی پروانه آن تیغههایی با انحنای رو به جلو نصب شده اند. جهتِ انحنای این تیغه ها در جهت گردش پروانه (ساعتگرد) است. بنابراین این فن فوروارد قادر است مقادیر زیادی از هوا را با فشار بالا جابجا کند. در ادامهی این متن به معرفی کامل فن فوروارد و مقایسه آن با فن بکوارد خواهیم پرداخت.
فن ها به انواع مختلفی از قبیل فنهای خانگی و فنهای صنعتی تقسیمبندی میشوند. این دو نوع فن اگرچه دارای تشابهاتی هستند و قطعات مشترکی دارند، اما فن های صنعتی باتوجه به اینکه باید میزان هوای بیشتری را جابجا کنند قدرت بسیار بیشتری نیاز دارند. فن سانتریفیوژ یکی از رایجترین و قویترین انواع فن صنعتی است که بیشتر برای محیط های وسیع مانند کارخانجات، محیطهای کارگاهی، مراکز اداری و تجاری کاربرد دارد. فن فوروارد باتوجه به سیستم عملکردی خود، یکی از نمونه های فن سانتریفیوژ می باشد که می توان آن را فن گریز از مرکز با پروانه منحنی به جلو (Forward) نامید. تفاوت ظاهری و آشکار دو نوع فن فوروارد و فن بکوارد، شکل و ظاهر پروانه های موجود در سیستم آن ها است. در فن بکوارد تیغه پروانه بصورت انحنا دار رو به عقب و در انواع مختلف فن فوروارد ، همانطور که بیان شد، انحنای تیغهی پروانه رو به سمت جلو است. لازم به ذکر است که عموما جهت حرکت پروانهی فن فوروارد در جهت حرکت عقربه های ساعت و جهت حرکت پروانه های فن بکوارد در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت است. البته این موضوع کاملاً ثابت نبوده و ممکن است در مواردی خاص با توجه به نوع طراحی و نیاز محل نصب، برعکس این موضوع نیز برقرار باشد.
یکی از موارد مهم در انتخاب نوع فن، تناسب آن با محل نصب و کارایی مورد انتظار ما از آن فن می باشد. برای یافتن بهتر تناسب فن انتخاب شده با محل و کارایی مورد انتظار از شاخص نقطه عملکرد می توان بهره برد. این شاخص بیان کننده ی مقاومتی است که فن در زمان عملکرد خود باید با آن روبرو شود. برای بدست آوردن شاخص فوق، دبی حجمی و فشار فن با یکدیگر ادغام می شوند. باید دانست که واحد دبی حجمی مترمکعب در ساعت و واحد فشار پاسکال می باشند.
عملکرد فن فوروارد
باتوجه به موارد بیان شده در قبل، فن فوروارد از نوع فن سانتریفیوژ بوده یعنی جریان هوا در فن فوروارد به وسیله نیروی گریز از مرکز ایجاد شده در سیستم جابجا میشود. فن فوروارد و فن بکوارد هر دو از نوع سانتریفیوژ بوده و یکی از عوامل مهم در تفاوت آن ها، نحوه به جریان در آوردن هوا و خارج کردن آن است. در فن بکوارد پروانه ها به صورت منحنی رو به عقب بوده در نتیجه هوا به صورت شعاع های یک دایره از فن خارج شده ولی در فن فوروارد، به دلیل رو به جلو بودن انحنای تیغهی پروانه ها، خروج هوا به صورت خطوطی مماس بر فن انجام می شود. فن فوروارد در دو مدل فن فوروارد یک طرفه و فن فوروارد دو طرفه تولید و اجرا میشود. برای انتخاب نوع فن فوروارد باید ظرفیت مورد نیاز تولیدی فن، محل نصب از قبیل آزمایشگاه، منزل، اداره، کارخانه و ... و همچنین ابعاد محل نصب در نظر گرفته شوند. هر کدام از عوامل فوق بر کارایی فن فوروارد انتخابی تأثیر بسزایی دارند.
تفاوت بین فن بکوارد و فن فوروارد
یکی از کاربردهای مشترک در فن فوروارد و بکوارد، تهویه هوای محیط به وسیله هر دو مدل این فن ها می باشد
جهت اهمیت دارد که متناسب با هدف و نیازهای خود و با توجه به محل نصب آن، فن را انتخاب کنیم. در ادامه، با برخی از تفاوت های کلیدی بین فن فوروارد و بکوارد بصورت مختصر و جامع آشنا خواهیم شد:
1) مهمترین تفاوت هر دو فن در شکل و ساختار پروانه های این دو مدل است به طوری که جهت قرارگیری و حرکت پره های فن فوروارد رو به جلو و فن بکوارد رو به عقب می باشد.
2) تعداد پرههای به کار رفته در فن فوروارد به دلیل نیاز به تولید هوای حجیم عموماً بیشتر از مدل های فن بکوارد است.
3) پرتاب باد در فن فوروارد با توجه به انحنای تیغه ها و جهت حرکت پروانه ها نسبت به فن بکوارد بیشتر است.
4) در فن فوروارد نسبت به فن بکوارد، برای تولید جریان هوا به سرعت کمتری نیاز است.
5) مورد استفاده هر دو فن تهویه هوای محیط است اما فن فوروارد قابلیت تولید حجم هوای بیشتری دارد.
6) سروصدای تولیدی در حین کار فن بکوارد در مقایسه با فن فوروارد کمتر است.
لازم به ذکر است که پره های فن فوروارد معمولاً باید در بازه های زمانی مختلف مورد بازرسی و تمیزکاری قرار گیرند. این مشکل یکی از موارد ضعف در فن فوروارد به حساب می آید که کاربرد آن را در مقایسه با فن بکوارد دارای محدودیت می کند. عدم تمیزکاری بهموقع پره های فن فوروارد باعث خارج شدن فن از حالت بالانس خود بوده که بر روی کارایی و صدای آن تأثیر بسزایی دارد. هم چنین باید دانست که در بازار این فن ها به فن کولری نیز معروفاند.
فن فوروارد به صورت خلاصه به نوعی خاص از فن سانتریفیوژ گفته می شود. فن فوروارد را به صورت کامل و صحیحتر، می توان «فن گریز از مرکز با پروانه منحنی به جلو (فوروارد)» نامید.
توضیحاتی در مورد فن فوروارد
برخلاف فن بکوارد، در انواع مختلف فن فوروارد، انحنای تیغهی پروانه به سمت جلو است و به همین خاطر است که آن را فن فوروارد می نامیم. یک فن فوروارد را با توجه به ظاهر و شکل پروانهی آن می توان شناسایی کرد که تیغههای منحنی و به جلوی زیادی روی آن ها نصب شده است. لازم به ذکر است که جهت حرکت پروانهی فن فوروارد در جهت حرکت عقربه های ساعت است.
توجه به این نکته بسیار مهم است که از میان انواع مختلف فن و هواکش های موجود، مدلی را انتخاب کنیم که ویژگی های آن متناسب با نیازهای ما باشد. علاوه بر این، در نظر گرفتن « نقطهی عملکرد» نیز به عنوان عاملی مهم هنگام خرید فن ضروری است. برای محاسبهی این نقطه، دبی حجمی (بر حسب متر مکعب در ساعت) و فشار (بر حسب پاسکا) با یکدیگر ترکیب می شوند تا میزان مقاومتی را به دست آورند که فن باید در مقابل آن عمل کند. هرچه کارایی مدلی که انتخاب می کنید به این میزان نزدیک تر باشد، عملکرد سیستم تهویه شما نیز بهتر خواهد بود.
فن فوروارد چطور کار می کند؟
همانطور که پیش تر بیان کردیم، نام کامل این نوع فن « فن گریز از مرکز (سانتریفیوژ) با پروانه منحنی به جلو» است. بنابراین، همانطور که از نام آن هم می توان حدس زد، فن فوروارد شباهت زیادی با فن سانتریفیوژ دارد. سازوکار اصلی فن فورواردشبیه به سازوکار فن سانتریفیوژ است. یعنی جریان هوا در آن بهوسیله نیروی گریز از مرکز جابجا شود. تفاوت فن فوروارد و فن بکوارد در نحوه به جریان در آوردن هوا و خارج کردن آن است. در فن بکوارد که پروانه ها به صورت منحنی رو به عقب هستند، هوا به صورت شعاعهای یک دایره از فن خارج می شوند. از سوی دیگر، در فن فوروارد، انحنای تیغهی پروازه رو به جلو است و در نتیجه خروج هوا به صورت خطوطی مماس بر فن انجام می شود.
تفاوت بین فن بکوارد و فن فوروارد در چیست؟
- اولین تفاوت در شکل و ساختار پروانه های این دو مدل است. همانطور که از نام فن فوروارد پیداست، تیغههای پروانه آن رو به جلو هستند. این موضوع در مورد فن بکوارد کاملاً برعکس است.
- عموماً تعداد پرههای به کار رفته در فن فوروارد عموماً بیشتر از مدل های بکوارد است.
- از آنجایی که انحنای تیغهها در فن فوروارد در جهت حرکت پروانه است، پرتاب باد در این مدل بیشتر است.
- فن فوروارد در مقایسه با سایر انواع فن ها، به سرعت کمتری برای به ایجاد جریان هوا احتیاج دارد.
- کارایی و بهره وری فن فوروارد حدود 65 درصد است، ولی این رقم در مورد فن بکوارد به حدود 84 درصد می رسد.
- از هر دو مدل عموماً در مکان هایی استفاده می شود که هوای آن ها پاکیزه است.
- فن بکوارد در مقایسه با فن فوروارد سروصدای کمتری تولید می کند.
این نکات را در مورد فن فوروارد در نظر داشته باشید
- هنگام نصب فن فوروارد، حتماً فضای خالی کافی در پشت فن فوروارد قرار دهید تا مکش و جابجایی هوا را به خوبی انجام دهد. نصب ناکارآمد فن فوروارد ممکن است منجر به کاهش بهرهوری، افزایش سروصدا و حتی ایجاد لرزش در فن شود.
- انواع مختلفی از فن فوروارد وجود دارند که برخی از آن ها یک پروانه داشته و برخی دو پروانه دارند. تفاوت در تعداد پروانهها منجر به تفاوت در اندازهی دهانهی فن نیز می شود. به صورت کلی انواع تک پروانهای جریان هوا را با فشار بیشتری جابجا می کنند، ولی مدل های دو پروانهای قادر هستند تا حجم هوای بیشتری را جابجا کنند.
- هنگام نصب فن فوروارد، در صورت امکان نوعی تیغهی محافظ جلوی ورودی هوا نصب کنید. در صورتی که جریان هوای اطراف فن فوروارد شدید باشد، این دستگاه کارایی حداکثری را نخواهد داشت. نصب یک تیغهی محافظ باعث میشود هوای بخش ورودی فن ساکن و آرام باشد.